Szczegóły

HISTORIA „STAREGO SZPITALA” W LUBARTOWIE

Budynek "starego szpitala" w Lubartowie  został wybudowany w 1892 r. jako prywatna posiadłość rodziny Kirszenbergów, najzamożniejszej w tym okresie lubartowskiej rodziny żydowskiej, właścicieli folwarku Zagrody. Izrael Kirszenberg i jego żona Chaja Ruchla Kirszenberg byli gorącymi zwolennikami chasydyzmu, a rodzina Kirszenbergów była znana ze swojego bogactwa w całym Królestwie Polskim.

            Po 1918 w pałacyku  przy ul. Słowackiego 7 lubartowskie władze niepodległej Polski zaczęły organizować pierwszy w rejonie zakład lecznictwa zamkniętego, początkowo o profilu zakaźnym. Kierował nim lek. Med. Alojzy Orłowski do 1924 r. W tym roku właśnie decyzją Sejmiku Powiatowego budynek odkupiono od Kirszenbergów  wraz z 2 morgami ziemi za sumę  64444 zł 44 gr. W 1925 r. decyzją Wydziału Powiatowego Sejmiku Lubartowskiego placówce nadano nazwę Szpital Sejmiku Lubartowskiego pw. Najświętszej Marii Panny. Dyrektorem szpitala został wówczas jedyny pracujący w nim lekarz Antoni Górnicki.

            Budynek poddano gruntownemu remontowi i przebudowie w latach 1927-29, co pozwoliło na wyodrębnienie 4 oddziałów: wewnętrznego, chirurgicznego, zakaźnego i położniczego. Po śmierci doktora Górnickiego jego miejsce- lekarza-dyrektora- zajął Eustachy Burko, który kierował placówką do 1943 r. W czasie wojny  szpital wykorzystywany był do leczenia żołnierzy najpierw niemieckich, a później radzieckich. W lutym 1945 r. w zniszczonym po wojnie  budynku ponownie zaczął funkcjonować Szpital Powiatowy, a jego uroczyste otwarcie przebiegło z udziałem lubelskiego biskupa Stefana Wyszyńskiego. Dyrektorem placówki w 1944 został chirurg Edward Tomaszewicz, a w 1948 r. zastąpił go Marian Sawicki.

            Po wojnie rosnące potrzeby ochrony zdrowia były przyczyną  ustawicznego powiększania bazy szpitalnej. W latach pięćdziesiątych w dwóch dodatkowo wybudowanych budynkach umieszczono oddział wewnętrzny, izbę przyjęć i administrację, a w powstałej w latach sześćdziesiątych portierni zainstalowano także punkt krwiodawstwa. Szpital zyskał także agregat prądotwórczy, a na terenach przyległych  na potrzeby szpitala założono ogród warzywny, sad owocowy, a nawet hodowano trzodę chlewną.

            W  1972 r., w czasie kadencji kolejnego dyrektora  Tadeusza Fejdasza dobudowano skrzydło do głównego budynku. Szpital zmienił też patrona – w latach 1966-1972 używano nazwy: Szpital Powiatowy im. Karola Marcinkowskiego – lekarza, społecznika i  żołnierza powstania listopadowego. Od 1 października 1972 r. szpital przestał być samodzielną jednostką:  w ramach reformy służby zdrowia stał się częścią powołanego Zespołu Opieki Zdrowotnej. W 1975 rozpoczęto w Lubartowie budowę nowego budynku szpitala przy ul. Cichej 14, a pierwsi pacjenci trafili do niego  po pięciu latach, w 1979 r. Do nowego szpitala, którego budowa kosztowała 180 mld ówczesnych zł, przeniesiono wszystkie oddziały  poza płucnym, a w starym i zniszczonym  budynku  rozpoczął się wieloletni i przerywany z powodu braku środków finansowych gruntowny remont ( a właściwie rozbiórka i odbudowa). Nowy-stary budynek został uroczyście otwarty 15 września 1993 r. przez wojewodę lubelskiego Adama Cichockiego.  Odsłonięto  wówczas także pamiątkową tablicę z historyczną nazwą szpitala z 1925 r. W zabytkowej części budynku ulokowano oddział pulmonologiczny, a po roku przeniesiono z baraku do wyremontowanego zachodniego skrzydła  także oddział odwykowy. W 1995 r. wyburzono ostatecznie barak po nim i zakończono remont zabytkowej kaplicy Szpitala Powiatowego Najświętszej Marii Panny.

            Po kilkunastu latach funkcjonowania nastąpiły kolejne zmiany. W poszukiwaniu oszczędności finansowych w maju 2013 r. do budynku SPZOZ przy ul. Cichej 14 został przeniesiony ze „starego szpitala” oddział pulmonologiczny, a oddział leczenia uzależnień zlikwidowany. W budynku pozostała tylko należąca do prywatnej firmy stacja dializ.

W 2014r. na mocy decyzji Rady Powiatu  ( z 201_ r.) została rozpoczęta przebudowa budynku przy ul. Słowackiego 7 na potrzeby  instytucji poświęconych dzieciom i młodzieży, których organem prowadzącym jest Powiat Lubartowski. Zarówno Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury, jak i Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna i Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności od lat borykały się z problemami lokalowymi, które utrudniały pracę prężnie rozwijających się placówek. Mimo wielu kłopotów po  6 latach udało się ukończyć prace remontowe i w trudnym czasie epidemii koronawirusa w kwietniu 2020 r.  nastąpiła wreszcie wyczekiwana przez społeczność PMDK i PPP przeprowadzka do nowego, estetycznego, bezpiecznego i funkcjonalnego budynku, pięknie położonego w sąsiedztwie najważniejszych lubartowskich zabytków – pałacu Sanguszków i Bazyliki św. Anny.

Bibliografia:

https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/l/691-lubartow/99-historia-spolecznosci/137597-historia-spolecznosci

http://lubartowski.pl/informacje/foto/11678/jak-wygladal-kiedys-stary-szpital

http://www.lubartowiak.com.pl/fakty/szpital-wezszy-ale-na-plusie/

https://lubartow.naszemiasto.pl/stary-szpital-w-lubartowie-zamiast-leczenia-imprezy-zdjecia/ar/c3-2229194

Wójtowicz Marek, 70 lat szpitala w Lubartowie, [w] Lubartów i ziemia lubartowska, T.13, 1996, s. 133-145

 

Opracowała: Urszula Bednarczyk

Szczegóły

Młodzieżowy Dom Kultury w Lubartowie rozpoczął swoją działalność 1 września 1980 r. Siedzibą placówki był wówczas mieszczący się przy ul. Lubelskiej dworek, który niegdyś był własnością doktora Słowikowskiego. Pierwszym dyrektorem była pani Janina Zabielska. W placówce działało 12 kół naukowych, nauka języków obcych oraz klub sportowy MKS MDK.

W pierwszych latach funkcjonowania placówki liczba wychowanków oscylowała w granicach 200-300 osób. W latach 1987-1999 dyrektorem placówki była pani Dorota Wydrzyńska. W tym okresie większy nacisk położono na edukację kulturalną i artystyczną dzieci i młodzieży. Na kilka lat zadomowiliśmy się w budynku mieszczącym się przy ul. Cichej. Po krótkiej adaptacji zaczął się okres dużych zmian i intensywnej działalności. Młodzieżowy Dom Kultury zawsze przyciągał rzesze dzieci i młodzieży poszukującej miejsca dla siebie, rozwoju swoich zainteresowań i talentów, wreszcie miejsca, gdzie liczy się kreatywność i gdzie można interesująco spędzić wolny czas. To właśnie na ul. Cichej zrodził się pomysł powołania do istnienia piątkowej "Kawiarenki Literacko-Muzycznej" dla młodzieży i dziecięcego klubu "Kogel Mogel". Ideą tych dwóch cyklicznych form działalności było stworzenie młodym ludziom szansy do prezentacji swojej twórczości, osiągnięć i efektów edukacji artystycznej. Tradycja piątkowych spotkań młodzieży przetrwała do dziś. W latach 90-tych powstały zespoły, które niejednokrotnie reprezentowały placówkę na konkursach i przeglądach wojewódzkich (zespół wokalny "Muszelka", Teatr Satyryczny "Trupa", zespół  "Dzieci Orffa", zespół rockowy "Big-Max", zespół tańca współczesnego "Zez", teatrzyk dziecięcy "Sznurowadło", itd.).

Po kilku latach działalności nastąpiła kolejna przeprowadzka i "budowanie" wizerunku placówki w zupełnie innej części miasta na tzw. osiedlu garbarskim. Nowe usytuowanie placówki wydawało się nam, pracownikom niezbyt szczęśliwe, ale niezaprzeczalnym atutem była większa przestrzeń, dająca nowe, dodatkowe możliwości. Działalność Młodzieżowego Domu Kultury rozrastała się, nasi wychowankowie coraz częściej odnosili sukcesy, nie tylko w skali województwa, ale także na festiwalach i konkursach ogólnopolskich. Od roku 1999 placówka funkcjonuje w strukturach powiatowych, w tym również roku dyrektorem MDK została pani Jolanta Tomasiewicz. Od tego czasu placówka realizuje nowe zadania zwłaszcza w zakresie działalności pracowni inicjatyw kulturalnych. Zainicjowano wiele imprez, konkursów i cyklicznych wydarzeń kulturalnych, które na dobre wrosły w krajobraz naszego regionu. Największym zainteresowaniem cieszą się konkursy: literacko-plastyczny "Opowieści wigilijne", plastyczno-fotograficzny "Pokażę Ci gdzie mieszkam" oraz Wojewódzki Konkurs Piosenki Dziecięcej "Wielka Majówka".

Przez 40 lat działalności placówka niejednokrotnie zmieniała swoje oblicze, siedzibę, zmieniała się i rozrastała oferta programowa, przychodzili i odchodzili wspaniali nauczyciele, dorastali i rozpoczynali kariery zawodowe nasi absolwenci. Do roku 2020 r. placówka funkcjonowała już w piątym obiekcie, przy ulicy Szaniawskiego 64. W 2020 r. , po trwającym od 2014 r.  remoncie  budynku tzw. "starego szpitala" , PMDK przeprowadził się do docelowej siedziby przy ul. Słowackiego  7. Budynek został przebudowany na potrzeby PMDK, który pierwszy raz w swojej historii będzie mógł korzystać z własnej, bezpiecznej i profesjonalnie przygotowanej sali widowiskowej.